|
11 Şubat 2007
Banu TUNA
Kültegin Ögel, alışveriş ve iş bağımlılığı konusunda bilimsel çevrelerde tartışmaların sürdüğünü anlatıyor: "İnternet bağımlılığı da bundan bir-iki yıl öncesine kadar tartışmalıydı. Ama artık internet ve bilgisayar bağımlılığı tanı kategorisi olarak tüm bilimsel çevrelerde kabul ediliyor. Bu da görülen vaka sayısının artmasıyla ilgili."
Erkeklerle kadınların bağımlılık alanları farklı
Bağımlılık cinsiyet gözetse de daha çok sosyal rollerle ilişkili. Eskiden erkeklerde sigara bağımlılığı çok daha fazlaydı, şimdi ara giderek kapanıyor. Kadınlar da toplum içinde rahat sigara içebiliyor. Çocuk ve ergenlerde tiner, bali kullanımı kızlarda ve erkeklerde birbirine yakın. Çünkü kızlar da rahatça bali bulabiliyor. Ama esrar bulmak için tekinsiz yerlere gitmesi lazım. Bu nedenle esrar kullanımı kızlarda daha az. İnternet bağımlılığı erkeklerde biraz daha fazla, ama internet kafelere gidenleri incelerseniz fark eşitlenir. Çünkü artık internet kafelerin kahvehanelerden pek farkı kalmadı. Erkekler daha çok oyunla, kadınlar chat’le ilgileniyor. Bugüne kadar gördüğüm vakalarda işkolik erkekler daha fazla. Aşkta durum eşit. Alışverişi de tıpkı esrar veya eroin bağımlılığı gibi düşünebilirsiniz. Nasıl bir kadının bu gibi maddelere ulaşması erkeklere göre daha zorsa ve toplumda uygun görülmüyorsa, bir erkeğin de sokakta eli kolu poşet dolu dolaşması uygun görülmüyor.
Aşk bağımlısı olduğunuzu nasıl anlarsınız
Hayati işlevlerinizin bozulmaya başladığı noktada yardım almayı düşünmelisiniz. Yani işe veya okula gitmekte, çalışmakta zorlanıyorsanız, ailenizle, arkadaşlarınızla ilişkiniz bozulmaya başladıysa, artık bir tür rahatsızlık düzeyine geldiğini kabul etmek gerekiyor. Bu kural aslında tüm bağımlılık türleri için geçerli. Sigaranın sosyal ilişkilerinizi bozmadığını düşünebilirsiniz. Ama işyerinde masanıza oturduğunuzda, bir yazı yazmadan evvel çıkıp sigara içmeniz gerekiyorsa, işinizle ilişkiniz bozulmaya başlamış demektir.
İnternette kaç saat geçiren bağımlı sayılır?
Bu süre kişiden kişiye değişiyor. Örneğin hafta sonu çalışmıyorsanız, 24 saati internette oyuna ayırabilirsiniz. Ertesi gün de yakınlarınızla veya arkadaşlarınızla zaman geçirirsiniz. Bunda sorun yok. Ama tüm gün internette dolaşmaktan sosyalleşmeye fırsat bulamıyorsanız, yapmanız gereken şeyleri unutuyorsanız o zaman sorun var demektir. Sonra interneti ne için kullandığınızla da alakalı bu süre. Bazı oyunlar var ki, bir kez başlayınca 6 saat bilgisayar başında kalmanız gerekiyor.
Tedavi sırasında aşk, iş, alışveriş yasak mı?
Hayatımızda bazı şeyleri yapmak zorundayız ama sigara içmek zorunda değiliz. Dolayısıyla içme demek çok kolay. Fakat bir daha internete girme, çalışma, alışveriş yapma, aşık olma demek mümkün değil. Bağımlılığın bir özelliği, kişinin o nesne üzerindeki kontrolünün kaybolmasıdır. O yüzden kontrollü davranmayı, o nesneyi kontrol etmeyi öğretmeye çalışıyoruz. Bir de sigara, alkol ve uyuşturucuda devreye biyolojik farktörler giriyor. Diğer grupta ise sadece psikolojik faktörler ve bu durumun getirdiği bir kolaylık var. Bir davranışın değişmesi en erken 3 ay, ortalama 6 aydan önce olmaz. |
