DEPRESYONDA RELAPSI ÖNLEMEDE
FARKINDALIK TEMELLİ TERAPİ
ANTİDEPRESANLAR KADAR ETKİLİ
Kaynak
Zindel V. Segal, PhD; Peter Bieling,
PhD; Trevor Young, MD; Glenda
MacQueen, MD; Robert Cooke, MD;
Lawrence Martin, MD; Richard Bloch,
MA; Robert D. Levitan, MD
Antidepressant Monotherapy vs
Sequential Pharmacotherapy and
Mindfulness-Based Cognitive Therapy,
or Placebo, for Relapse Prophylaxis
in Recurrent Depression. Arch Gen
Psychiatry. 2010;67(12):1256-1264.
-------
Yeni bir araştırma, farkındalık
temelli bilişsel terapinin, major
depresif bozukluk tanısı almış
hastalarda relapsı önlemede
antidepresan tedavisi kadar etkili
olduğunu gösterdi. Araştırmada major
depresif bozukluk tanısı almış ve
remisyon dönemine girmiş 84
katılımcı yer almıştır. Katılımcılar
antidepresan kullanan grup,
farkındalık odaklı bilişsel terapi
gören grup ve plasebo grubu olarak
üç gruba ayrılmıştır. Remisyon
dönemleri dalgalı olarak belirlenen
ve ara ara semptom göstermeye devam
eden hastaların 18 aylık tekrarlama
oranları takip edildiğinde
farkındalık odaklı bilişsel terapi
gören grupla antidepresan grubu
arasında belirgin bir farklılık
görülmemiştir (%28 ve %27). Ancak
plasebo grubunda tekrarlama oranı
%71 ile belirgin bir şekilde fazla
bulunmuştur.
Araştırma koordinatörü Kanada
Toronto Üniversitesi Center for
Addiction and Mental Health (CAMH)
bünyesindeki Cognitive Behavior
Therapy Clinic başkanı Zindel V.
Segal, farkındalık temelli bilişsel
terapinin farmakolojik tedavi
karşısındaki yerini korumaya devam
ettiğini açıklamıştır. Bu
araştırmanın, farkındalık temelli
bilişsel terapiyi depresif bozukluğu
olan hastalar için, özellikle de
ilaç tedavisi almak istemeyen hamile
hastalar için önemli bir seçenek
olarak ortaya koyduğunu ekleyen Dr.
Zindel, ilaç tedavisini bırakmanın
tekrarlamayı tetikleyebileceğini;
ancak artık farkındalık temelli
bilişsel terapinin hastaların ilaç
tedavisine gerek olmadan
tekrarlamayı önlemek için
kullanabilecekleri bir seçenek
olduğunu vurgulamıştır.
Dr. Zindel, araştırmanın sonuçlarına
dayanarak, klinisyenlerin
duygu-durum bozukluklarında ardışık
bir tedavi sistemi izlemeleri
gerektiğini vurgulamıştır. Yani,
antidepresanların hastaların
tedavisinde akut dönemde
uygulanmasının ardından psikolojik
tedavinin hastaların iyileşmelerini
sabit tutmakta kullanılabileceğini
söylemiştir. Bunun hastalara daha
geniş bir yelpaze sunacağını,
böylece akut semptomları ile baş
etmişken bir yandan da yaşamlarında
ve davranışlarda iyileşmeyi
arttırıcı değişiklikler
yapabileceklerini söylemiştir.
Araştırmacılar, major depresif
bozukluk tedavisi sonrası
tekrarlamanın sık görülen ve
hastanın kişisel, ailesel ve sosyal
anlamda büyük zorluklar yaşamasına
sebep olan bir durum olduğunu
söylemektedirler. Antidepresan
tedavisinin standart olarak relapsı
önlemede kullanıldığını belirten
araştırmacılar, hastaların %40’ının
ilaçlarını almadıklarını
belirtmektedir. Araştırma bulguları
hastaların yıllarca ilaç kullanmak
istememeleri ya da ilaçların yan
etkileri sebebiyle ilaçlarını
kullanmadıklarını göstermektedir.
Bunların sonucunda antidepresan
kullanımına alternatif olabilecek
başka tedavilerin önemi
vurgulanmaktadır.
Farkındalık temelli bilişsel terapi
farmakolojik olmayan yani ilaç dışı,
grup odaklı bir müdahaledir.
Hastalara olası relaps
tetikleyicilerini fark etmelerinin
ve depresyonla ilintili otomatik
tepkilerini değiştirmelerinin
öğretildiği bir terapidir.
Dr. Zindel, farkındalık odaklı
bilişsel terapiyi açıklarken, “şu
anda şu dakika”daki yaşantılara
dikkatin verilebilmesini öğrenmek ve
kişinin farkındalığını duygularına
ve bedenine verebilmesi olduğunu
söylemektedir. İnsanların genellikle
depresyon döngüsünü duygusal bir
tetikleyicinin başlatabileceğinin
farkında olmadığını söyleyen Dr.
Zindel, farkındalık odaklı bilişsel
terapide hastaların dikkatlerini
vererek daha etkili bir şekilde
duygularını düzenleme ve kontrol
etmeyi öğrendiklerini eklemektedir.
Hastaların duyguları ile baş ederken
onları bir kenara atmadan, aksine
onlara dikkatlerini vererek uyumlu
bir şekilde duyguları ile baş etmeyi
öğrendiklerini, bunun da tekrarlama
olasılığını azalttığını
söylemektedir.
Bu yaklaşımın aynı zamanda bireyin
kendini geliştirmesini de
sağladığını ekleyen Dr. Zindel,
farkındalık odaklı bilişsel terapi
ile bireyin duyguları üzerinde ve
relapsı önlemede kontrolü olduğunu
hissettiğini eklemektedir.
Çeviren: Psk. Ceren Koç