Motivasyon nedir?
Motivasyonun tanımı şu şekilde
yapılabilir: Kişinin spesifik
değişim stratejilerine girme,
sürdürme ve bunlara sıkı sıkıya
yapışma ihtimalidir. Kişi bir tedavi
yöntemine uymak ister fakat diğerini
kabul etmez; bir terapisti görmek
ister fakat diğerini istemez; yada
tedavi adı altında bir kuruma
başvurmaz ama NA gibi kendine yardım
gruplarına katılabilir. Yani
motivasyon kişinin derisine yapışmış
bir kavram değil, bir durumdur.
Terapistin görevi yalnız hastaya
öğütler vermek değil aynı zamanda
değişim yönünde eylem yapmasını
sağlamaktır.
Motivasyon genellikle kişinin
söylediklerine bakılarak
değerlendirilir. Oysa önemli olan
söylediklerinden çok yaptıklarıdır.
Örneğin kişi bırakmayı çok
istediğini söyler, ama eyleme
geçmez. Tersi de doğrudur. Kişi
bırakamayacağını söylemektedir ama
öte yandan bırakmak için gerekli
bazı eylemlere geçmiştir. Terapistin
görevi hastanın değişim yönünde
eylem yapmasını sağlamaktır.
Motivasyon dış faktörlerden
etkilenen içsel bir durumdur.
Motivasyon değişmeye hazır ya da
istekli olmadır ve duruma ve zamana
göre değişkenlik gösterir.
İnsanların kendiliklerinden veya
terapist yardımıyla nasıl ve neden
değiştiklerinin anlaşılması
gerekmektedir. Bir sorunun
değiştirilmesi için kişiler terapide
olsun veya olmasın çeşitli
evrelerden geçerler. Bu durumda
motivasyon değişmeye hazır olmakla
ilgili şimdiki durum veya evreyi
göstermektedir.
“Hiçbir yerde değilim, bir
yoldayım…”
İnsan bir yoldadır. Sürekli bir
değişim içindedir. Motivasyon, bir
özellik (trait) değil bir durumdur (state).
Motivasyonel görüşme tekniği nedir?
Motivasyonel görüşme tekniği
davranış değişikliği yaratmak
amacıyla danışan odaklı, direktif
bir danışmanlık biçimidir. Temel
hedefi ambivalansı (ikilemi)
keşfetmek ve çözmektir. Bu yöntem
özellikle değişim için isteksiz olan
veya ambivalan olan kişilerde
kullanışlı bir yöntemdir.
Ambivalansın çözülmesi ve kişinin
değişime yönlenmesine yardım etmek
amacıyla kullanılır.
Miller ve Rollnick tarafından
geliştirilmiş, birçok araştırmada
etkin olduğu kanıtlanmış bir
yöntemdir. Bibliyografi için
tıklayınız...
Uygulama alanları nelerdir?
Sigara, alkol, uyuşturucu ve kumar
bağımlılığında, sağlık diyetlerine
uymakta zorluk çekenlerde, kilo
verme sorunu olanlarda, yaşam
biçimini değiştirmekte
zorlananlarda, bir konuda karar
vermekte ve eyleme geçmekte
zorlananlarda, sağlıklı davranış
biçimi geliştirmede (bulaşıcı
hastalıklardan korunma gibi), suç
işleme davranışını değiştirmede…
Motivasyonel görüşme tekniği ne
değildir?
Motivasyonel görüşme çeşitli
tekniklerin içinde kullanılabilir.
Örneğin alkol içenlere yönelik
Drinker’s Check Up programında
geribildirim yapılırken kullanılan
yöntemdir. Bir tür kısa girişim
yöntemidir ama kısa girişimlerden de
ayrılır. Psikozlarda ilaca uyum için
kullanılan ve tedavide etkili olduğu
ileri sürülen bazı yöntemler ise (LEAP)
motivasyonel görüşme tekniğinin bazı
fenomenlerini içermekle birlikte bir
motivasyonel görüşme tekniği olarak
adlandırılamazlar.
-
Motivasyonel görüşme bilişsel
davranışçı terapi değildir ama
birlikte kullanılmaları yarar
getirir.
-
İnsanları yapmakları istedikleri
şey konusunda kandırmak ve bunu
yapmalarını sağlamak değildir.
-
Motivasyonel görüşme bir
danışmanlık yöntemidir ve
spesifik bir teknik değildir.
-
Kişide karar dengesini kurmaya
çalışmak, avantaj ve
dezavantajları sorgulamak veya
bir geri bildirim yöntemi
değildir.
-
Sadece Danışan Odaklı Terapi (Client
Centered Therapy) değildir.