Panik atak nedir?
Panik atak, ataklarla gelen bir anksiyete (kaygı, endişe, sıkıntı, daralma) hissidir.
Atağın sayısı var mı, günde kaç kez atak yaşanabilir?
Atağın sayısı değişkenlik gösterebilir. Ancak ayda 3 den fazla atak yaşanıyorsa bu bir hastalık olduğu anlamına gelir.
Panik atağın türleri var mı?
Panik atağın türleri yok, ancak belirtileri farklı olabilir. Bayılacakmış, çıldıracakmış veya ölecekmiş hissi gözlenebilir. Ellerde soğuma, yanma, çarpıntı, terleme, titreme olabilir. Baş dönmesi, etraf yabancılaşıyor hissi görülebilir. Bunun dışında gözlenebilecek belirtiler var. Panik atak belirtisi çok olduğu için farklı türleri var gibi gözlenir.
Panik atak nasıl bir mekanizmada işliyor?
Aslında beynin yanlış sinyaller göndermesi olarak yorumlanabilir. Panik atak yaşayan kişi bunları hisseder ama aslında bu belirtiler yoktur ilk aşamada. Daha sonra bedende bu yanlış sinyallere inanır ve belirtiler gerçekten var olmaya başlar.
Panik atağa neler neden olur?Mesela hipoglisemi panik atak nedeni mi?
Kansızlık, hipoglisemi, hipotansiyon gibi hastalıklar panik atağı taklit eden belirtiler verebilir. Bu nedenle önce tıbbi tetkiklerin yapılması yararlıdır.
Panik atak kimlerde görülür? Şehirlilerde mi yoksa kırsal kesimde mi daha fazla görülüyor?
Panik atak herkeste görülebilir. Ancak daha çok verici, mükemmeliyetçi veya kontrolcü kişilerde daha fazladır.
Kadınlarda mı yoksa erkeklerde mi daha fazla, neden?
Cinsiyetler arasında bir fark yok. Kadınlarda biraz daha fazladır ama bu durum çok belirgin değildir.
Panik atak bir psikolojik rahatsızlık mıdır?
Panik atak aslında bir belirtidir. Panik ataklar tekrarladığında, kişi panik atak gelecek korkusu yaşamaya başladığında ve bu nedenle bazı şeyleri yapmaktan kaşındığında panik bozukluk adı verilen bir ruhsal hastalığa dönüşür. Kadın erkekte eşittir.
Panik atak hastalarında uyku bozukluğu da sık karşılaşılan bir durum mudur?
Uyu sırasında panik atağı geçirenler, yine uyku sırasında panik atak geçirecekleri korkusuyla uyumaktan kaçınırlar. Ama genelde panik atakta uyku sorunu görülmez. Eğer uyku sorunu varsa, bu durumda panik atağa depresyonun eşlik ettiği düşünülebilir.
Panik atak uyku esnasında da yaşanan bir durum mudur? Karabasan ile uykuda yaşanan panik atak aynı şey midir? Benzeşen bir durum mu ya da?
Panik atak uyku sırasında da gelebilir. Bu ayrı bir tip bir panik ataktır. Ancak bu tip panik atak karabasandan farklıdır. Karabasan daha çok bir uyku bozukluğudur. Panik atak ise kaygı bozukluğudur.
Panik atağın görüldüğü psikiyatrik bozukluklar var mı?
Depresyonda panik atak sıklıkla eşlik eder (%70)
Panik atak esnasında vücutta neler olur, nasıl tepki verilir? Bunlar yaşanıyormuş gibi mi hissediliyor yoksa geröekten yaşanıyorlar mı?
Ilk başta bu belirtiler birer histen ibarettir. Kişi kalbinin çarptığı hissini yaşar. Bu durumu gerçek olarak algılar. Zaman içinde bu belirtiler hissin ötesine geçer ve gerçekte de yaşanmaya başlanır.
Panik atağa neler sebep olabilir mesela iş stresi bir iflas iş değişimi, boşanma terk edilme gibi önemli değişim ve travmalar mı sebep olur?
Bu sorun kalıtımla geçtiği gibi, bazı olumsuz yaşam olaylarını takiben de ortaya çıkabilir. Örneğin bir hipertansiyon atağı geçireen kişi bu olayın arkasından sürekli tansiyon atağı geçieceğinden kormaya başlar ve bunlar panik atağa dönebilir.
Panik atak eskiden yok muydu, bu çağımızın hastalığı mı?
Hep vardı ama insanlar bu kadar farkında değildi. Diğer bir faktör ise, kent yaşamı insanı daha çok zorluyor ve insanlar buna uymak zorunda kalıyor. Kendi isteklerini bir kenara atıyor ve kendinden aşırı performans bekliyor.
Panik atağın sosyal durumla bir ilişkisi var mı?
Hayır
Panik atak şüphesi taşıyan bir kişi bir psikiyatriste gittiğinde nasıl bir teşhis süreci yaşanıyor?
Genelde iyi bir öykü yeterlidir.
Tedavisi nasıl yapılıyor?
Hem ilaç hem psikoterapi.
İlaç nasıl bir mekanizmada hastaya yardımcı oluyor?
Sakinleştirici değil, düzenleyici (antidepresan gibi) ilaçlar kullanılıyor. Bu ilaçlar sinir sisteminin çalışmasını düzenliyor.
İlaç nasıl kullanılmalı?
Antidepresanlar en az 9 ay süreyle ve düzenli kullanılmalı
İlaçların yan etkileri var mı?
Her ilacın vardır ancak bunların yan etkileri çok azdır. İlk dönemde panik atak benzeri etkiler yapar ama bir hafta içinde kaybolur.
Psikoterapinin tedavide etkisi nedir?
Tek başına ilaç ya da tek başına psikoterapi yerine her ikisinin birden uygulanması başarıyı artırıyor.
Psikoterapi seanslarında neler yapılıyor?
Daha çok davranışçı yöntemler kullanılması yararlıdır.
Panik ataklı kişinin bu durumdan kurtulmak için kendi kendine yapabileceği şeyler var mı?
Uyarıcı almamak gereklidir. Çay, kahve, kola gibi şeyler. Atak sırasında da sakin bir yerde sakin bir şekilde beklemek daha yararlıdır.
Panik atakta kalıtımın etkisi var mı?
Bir etki var ancak kanıtlanmadı.
Panik atak ın tedavi edilmezse ne olur?
Tedavi edilmezse kişinin yaşam kalitesi giderek düşer. Örneğin birçok tedavi olmayan hastam artık panik atak daha az geçirdiğini söyler ama aslında panik atak geçirme ihtimali olan hiçbir yere gitmiyordur. Dolayısıyla bu düzelme değildir. |